هنگامی که برنامه‌های BNPL (الان بخر، بعداً پرداخت کن) در ابتدای این دهه شروع به کار کردند، به‌شدت برای مردم جذاب شدند، زیرا مردم دیگر مجبور نبودند تمام هزینه خرید را یکجا پرداخت کنند و خرید از همیشه آسان‌تر به نظر می‌رسید. مخاطب هدف این برنامه نیز نسل زد و هزاره بودند که از خریدهای فوری لذت می‌بردند، اما کارت‌های اعتباری را دوست نداشتند. این روزها، بازنشستگان و سایر افرادی که درآمد ثابت دارند نیز به کاربران این طرح‌ها اضافه شده‌اند و تعداد آنها روزبه‌روز در حال افزایش است. با وجود رشد کاربران، نبود اطمینان از سودآوری بلندمدت شرکت‌های BNPL و این مسئله هست که آیا آنها جایگزین ارزان‌تری برای کارت‌های اعتباری ارائه می‌دهند یا فقط وام‌گیرندگان را به بدهی بیش از حد تشویق می‌کنند.
BNPL چگونه کار می‌کند؟
طرح‌های BNPL معمولاً به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهند هزینه خرید خود را در سه یا چهار قسط اغلب بدون بهره پرداخت کنند؛ اگرچه بسیاری از آنها هزینه دیرکرد دریافت می‌کنند. بر اساس تحقیقات گلوبال‌دیتا و جونیپر، هزینه‌های BNPL از ۳۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ به ۳۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۷۰۰ میلیارد دلار در جهان برسد.
آیا BNPL یک ایده جدید است؟
نه دقیقاً. مفهوم طرح‌های اقساطی در قرن نوزدهم و در طول انقلاب صنعتی شکل گرفت. در آن زمان کالاهای مصرفی در دسترس مخاطبان وسیع‌تری، مشروط به توانایی پرداخت آنها، قرار گرفت. برای مثال، چرخ خیاطی سینگر با طرح پرداخت «یک دلار در هفته» به فروش رسید. این رویه به کالاهای دیگر مانند مبلمان، پیانو، تجهیزات مزرعه و اتومبیل نیز تعمیم یافت. هدف این رویه، دسترسی بیشتر مردم به محصولات با بازپرداخت هفتگی یا ماهانه بود. کارت‌های اعتباری بعداً این ایده را برای به تعویق انداختن پرداخت‌ها برای خریدهای کوچک‌تر گسترش دادند. با این حال، مصرف‌کنندگان جوان‌تر که به سمت خدمات BNPL جذب می‌شوند، اغلب به ارائه‌دهندگان کارت اعتباری که با داشتن موجودی مشتریان سود می‌برند، اعتماد ندارند.
چرا BNPL شروع موفقی داشت؟
دلایل متعددی برای رشد سریع خدمات BNPL وجود دارد. اول، خرید آنلاین در طول همه‌گیری به‌شدت رونق یافت و دوم، سرمایه‌گذاری‌های چشمگیر روی استارتاپ‌هایی که طرح‌های اعتباری به جوانان می‌دادند، شدت گرفت. این طرح‌ها برای خرید اقلام ۲۰۰دلاری یا کمتر بودند. بیشتر تراکنش‌های BNPL روی خریدهای مقرون‌به‌صرفه تمرکز می‌کنند تا کاربران بتوانند اقلام لازم خود مثل یک ژاکت را به‌راحتی و با سرعت تهیه کنند.
صنعت چگونه تغییر کرده است؟
BNPL ابتدا نسل هزاره و نسل زد را هدف قرار داد و بر مد تمرکز داشت. با این حال، پایگاه کاربران توسعه یافته و متنوع‌تر شده است. کلارنا گزارش داده که تا دسامبر ۲۰۲۳، کاربران ۶۰ساله و بالاتر سریع‌ترین رشد را میان سایر گروه‌های سنی داشته‌اند. همچنین کالاهای دسته خانه و باغبانی هم بسیار محبوب شده‌اند. این تغییر بیشتر به افزایش تورم نسبت داده می‌شود و مصرف‌کنندگان در هر سنی را ترغیب می‌کند راه‌هایی برای افزایش پول خود یا تأخیر در پرداخت‌ها بیابند. قانون‌گذاران نگران این موضوع هستند زیرا مردم به طور فزاینده‌ای از برنامه‌های BNPL نه‌تنها برای خریدهای متعدد، بلکه برای سایر هزینه‌ها مثل قبض انرژی، غذای آماده و مواد غذایی استفاده می‌کنند.
شرکت‌های BNPL چه تغییراتی کرده‌اند؟
پس از رشد سریع اولیه و ارزش‌گذاری‌های بالا، شرکت‌های BNPL در سال ۲۰۲۲ با مشکل مواجه شدند. ارزش کلارنا از ۴۶ میلیارد دلار به ۶.۷ میلیارد دلار کاهش یافت، سهام شرکت افرم نیز ۹۰ درصد کاهش پیدا کرد و زیپ حدود ۹۵ درصد از ارزش خود را از دست داد. این کاهش‌ها تحت تأثیر چند عامل اصلی بود: افزایش رقابت شرکت‌های بزرگ فناوری مانند اپل و آمازون و ظهور بازیگران جدید در بازارهای نوظهور مانند تابی در خلیج فارس و هوابی در چین.
علاوه‌بر این دو عامل، افزایش نرخ‌های بهره هزینه‌های استقراض را برای شرکت‌های BNPL افزایش داد و تورم منجر به افزایش نرخ‌های نکول وام‌ها شد. کلارنا در اوایل سال ۲۰۲۲ به دلیل هزینه‌های عملیاتی زیاد و زیان‌های اعتباری، ضرر سه‌برابری را گزارش کرد. اگرچه وام‌گیرندگان بیشتری اکنون قسط‌های خود را به‌موقع پرداخت می‌کنند و نرخ‌های پیش‌فرض به یک درصد کاهش یافته، ولی تقریباً یک‌چهارم از کاربران BNPL بریتانیا یک یا چند قسط را در شش ماه منتهی به دسامبر ۲۰۲۳ پرداخت نکرده‌اند.
مدل کسب‌وکار BNPL چیست؟
ارائه‌دهندگان BNPL یک مدل مشترک دارند: آنها پیشاپیش هزینه را به پذیرندگان پرداخت می‌کنند و مشتری هزینه خرید خود را به‌صورت اقساطی بازپرداخت می‌کند. از آنجا که این شرکت‌ها معمولاً سودی دریافت نمی‌کنند، از راه‌های مختلف مانند تبلیغات و هزینه‌های دیرکرد در بازپرداخت درآمد کسب می‌کنند.
شرکت‌های BNPL پول پرداخت به پذیرندگان را از کجا می‌آورند؟
ارائه‌دهندگان BNPL اغلب برای تأمین مالی به بانک‌های شریک متکی هستند و ممکن است تأمین مالی بدهی را از سرمایه‌گذاران تضمین کنند، مانند تسهیلات Zilch که تأمین مالی آن را Goldman Sachs عهده‌دار است. کلارنا که یک بانک است، از سپرده‌های مشتریان از حساب‌های متعارف خود در سوئد و آلمان برای پشتیبانی از عملیات خود استفاده می‌کند.
معایب BNPL چیست؟
قانون‌گذاران و حامیان مصرف‌کننده نگران هستند که BNPL ممکن است وام‌دهی غیرمسئولانه را تشویق کند. با افزایش تورم و نرخ بهره، مصرف‌کنندگان با استفاده از چندین برنامه BNPL به طور هم‌زمان بدهی‌های خود را افزایش می‌دهند. حتی برخی افراد از کارت‌های اعتباری برای پرداخت اقساط استفاده می‌کنند.
اداره مشاوره شهروندان بریتانیا دریافت که از هر پنج کاربر BNPL یک نفر در سال گذشته قسط‌های خود را پرداخت نکرده یا دیر پرداخت کرده و تقریباً یک‌سوم این کاربران برای پرداخت قسط‌های خود پول قرض کرده‌اند. نظرسنجی بلومبرگ‌نیوز نیز در ایالات متحده نشان داد که ۴۳ درصد کاربران BNPL از موعد بازپرداخت عقب مانده‌اند.
این چرخه استقراض می‌تواند خطرات پنهانی برای سیستم بانکی ایجاد کند، به‌ویژه چون شرکت‌های BNPL وام‌ها را به آژانس‌های اعتباری گزارش نمی‌دهند و در برابر افشای آن مقاومت می‌کنند. شرکت‌های BNPL استدلال می‌کنند که آژانس‌های اعتباری ایالات متحده نمی‌توانند داده‌های آنها را مدیریت کنند و گزارش آن می‌تواند بر امتیازات اعتباری مشتریان و توانایی آنها برای تضمین وام‌های مسکن و سایر وام‌ها تأثیر بگذارد.
در پاسخ، اداره رفتار مالی بریتانیا بر تنظیم این بخش پافشاری می‌کند. در حالی که استرالیا از شرکت‌های BNPL می‌خواهد از قوانین وام‌دهی مسئولانه پیروی کنند و مجوزهای اعتباری دریافت کنند، کالیفرنیا وام‌دهندگان بدون مجوز را جریمه کرده است. شرکت‌های BNPL ادعا می‌کنند جایگزین ارزان‌تری برای صورت‌حساب‌های کارت اعتباری با بهره بالا، اضافه‌برداشت بانکی و بدهی‌های گردان ارائه می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید